μέμνων

μέμνων
I
Μυθολογικό πρόσωπο. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν βασιλιάς της Αιθιοπίας, γιος του Τιθωνού και της Ηούς. Την περίοδο του Τρωικού πολέμου προσέφερε βοήθεια στον θείο του Πρίαμο (αδερφός του Τιθωνού από τον Λαομέδοντα). Σύμφωνα με τη Μικρή Ιλιάδα και την Αιθιοπίδα, σκότωσε τον Αντίλοχο, ο οποίος είχε σπεύσει να βοηθήσει τον πατέρα του, Νέστορα· τότε, ο Αχιλλέας μονομάχησε με τον Μ. για να εκδικηθεί τον φίλο του. Οι μητέρες των δύο ηρώων κατέφυγαν στον Δία, ο οποίος ζύγισε τις τύχες των γιων τους και έκρινε ότι ο Μ. έπρεπε να πεθάνει. Η Ηώς πέτυχε από τον Δία την αθανασία· τα δάκρυα που έχυσε η Ηώς (= αυγή) για το σκοτωμένο παιδί της είναι οι σταγόνες της πρωινής δροσιάς. Ο θάνατος του Μ. αποτέλεσε την υπόθεση μιας τραγωδίας του Αισχύλου, καθώς και ιδιαίτερα αγαπητό εικονιστικό θέμα στην αγγειογραφία της κλασικής περιόδου.
II
Όνομα ιστορικών προσώπων.
1. Έλληνας αρχιτέκτονας (6oς αι. π.Χ.). Έχτισε τα ανάκτορα του Κύρου στα Εκβάτανα, τα οποία αναφέρονταν ως το πέμπτο από τα Επτά Θαύματα του αρχαίου κόσμου. Η παράδοση αναφέρει ότι οι πέτρες των τοίχων ήταν συνδεδεμένες μεταξύ τους με χρυσό.
2. Ο Ρόδιος (Ρόδος ; – 333 π.Χ.). Αρχηγός μισθοφορικού σώματος του περσικού στρατού και δυνάστης της νοτιοδυτικής Μικράς Ασίας. Εκείνος και ο αδερφός του, Μέντορας, βρίσκονταν στην υπηρεσία του σατράπη Αρτάβαζου, τον oποίο και βοήθησαν κατά την επανάσταση των σατραπών εναντίον του βασιλιά της Περσίας (362 π.Χ.). Μετά την αποτυχία του, ο Μ. κατέφυγε στη Μακεδονία κοντά στον Φίλιππο Β’· με τη μεσολάβηση του αδελφού του επέστρεψε στην Περσία και, μετά τον θάνατο εκείνου, τον διαδέχθηκε στη διοίκηση των παραλίων επαρχιών. Με την ιδιότητα αυτή αντιμετώπισε τη μακεδονική εισβολή του 336 π.Χ., με αντίπαλους στρατηγούς τον Άτταλο και τον Παρμενίωνα. Όταν ο Αλέξανδρος διέσχισε τον Ελλήσποντο, ο Μ. πρότεινε στους σατράπες να αντιμετωπίσουν τους Μακεδόνες καίγοντας τα σπαρτά και υποχωρώντας προς το εσωτερικό της χώρας, όμως εκείνοι απέρριψαν το σχέδιό του. Πολέμησε με τους γιους του στη μάχη του Γρανικού, βοήθησε στην άμυνα της Μιλήτου και υπερασπίστηκε μέχρις εσχάτων την Αλικαρνασσό. Αφού διορίστηκε από τον Δαρείο διοικητής του στρατού της Μικράς Ασίας και αρχηγός του στόλου, επιχείρησε με φοινικικά πλοία και Έλληνες μισθοφόρους να μεταφέρει τον πόλεμο στην Ελλάδα. Είχε αρκετές επιτυχίες (κατέλαβε τη Χίο και τη Λέσβο, εκτός από την πόλη της Μυτιλήνης), όμως πέθανε ξαφνικά το καλοκαίρι του 333 π.χ. και το ευφυές σχέδιό του δεν βρήκε συνεχιστές.
3. Ιστορικός συγγραφέας (1ος – 2ος αι. μ.Χ.). Καταγόταν από την Ηράκλεια του Πόντου και έγραψε το Χρονικό της Ηράκλειας, αποσπάσματα του οποίου έχουν διασωθεί.
III
Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.
1. Διετέλεσε αρχιεπίσκοπος Εφέσου. Η μνήμη του τιμάται στις 16 Δεκεμβρίου.
2. Υπήρξε ένας από τους 37 μάρτυρες που μαρτύρησαν επί Διοκλητιανού και Μαξιμιανού στη Βιζύη. Είναι γνωστοί ως οι Τριάκοντα επτά (ΛZ’) μάρτυρες οι εν Βιζύη. Η μνήμη τους τιμάται στις 20 Αυγούστου.
3. Ασκητής. Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν θαυματουργός. Η μνήμη του τιμάται στις 28 Απριλίου.
* * *
μέμνων, -ονος, ὁ (Α)
1. σταθερός, αποφασιστικός
2. ως κύριο όν. ό Μέμνων
γιος τής Ηούς και τού Τιθωνού, ηγεμόνας τών Αιθιόπων, ο οποίος βοήθησε τους Τρώες
3. άγαλμα τού Μέμνονος στη Θήβα, το οποίο πιστευόταν ότι ηχούσε μελωδικά όταν φωτιζόταν από τον ανατέλλοντα ήλιο
4. είδος μαύρου πτηνού τής Ανατολής
5. (στην Αθήνα) ονομασία τού όνου, λόγω τού υπομονητικού χαρακτήρα του.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται για εκφραστικό τ. με διπλασιασμό μέ-μν-ων, από τη μηδενισμένη βαθμίδα -μν- τού ρ. μέν-ω*. Μεταξύ τού ανθρωπωνυμίου Μέμνων και τού ονόματος τού ζώου είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος είναι ο αρχαιότερος τ. (πρβλ. ἀλέκτωρ και Ἀλέκτωρ από το ρ. ἀλέξω). Η άποψη, εξάλλου, να παραχθεί ο τ. Μέμνων < *Μέδμων (πρβλ. μέδομαι) δεν είναι πειστική (πρβλ. και το ανθρωπωνύμιο Ἀγα-μέμνων πιθ. < *Ἀγα-μέν-μων). Τέλος, η ετυμολ. τής λ. ταιριάζει και στην ονομασία τού μαύρου πουλιού τής Ανατολής ως φιλοπόλεμου και επιθετικού, παρ' όλο που οι αρχαίοι θεώρησαν ότι πήρε το όνομα αυτό εξαιτίας τού Μέμνονος, επειδή πίστευαν ότι τα πουλιά αυτά πέταξαν από την Αιθιοπία μέχρι την Τροία και πολέμησαν γύρω από τον τάφο τού Μέμνονος].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • Μέμνων — the Steadfast masc nom/voc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Мемнон в мифологии — (Μέμνων) прославленный герой, особенно в послегомеровских мифах. У Гомера он сын Зари (Эос), у Гесиода сын Зари и Тифона, брат Приама, царь эфиопов. Он спешит на помощь Приаму, убивает Антилоха, но сам убит Ахиллесом. Спутники М., похоронившие… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Мемнон, в мифологии — (Μέμνων) прославленный герой, особенно в послегомеровских мифах. У Гомера он сын Зари (Эос), у Гесиода сын Зари и Тифона, брат Приама, царь эфиопов. Он спешит на помощь Приаму, убивает Антилоха, но сам убит Ахиллесом. Спутники М., похоронившие… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Μέμνον — Μέμνων the Steadfast masc voc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Μέμνονα — Μέμνων the Steadfast masc acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Μέμνονας — Μέμνων the Steadfast masc acc pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Μέμνονες — Μέμνων the Steadfast masc nom/voc pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Μέμνονι — Μέμνων the Steadfast masc dat sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Μέμνονος — Μέμνων the Steadfast masc gen sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Μέμνοσι — Μέμνων the Steadfast masc dat pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”